PODKARPACIE. Prezydent Andrzej Duda przyjedzie w piątek do Markowej

PODKARPACIE. Prezydent Andrzej Duda przyjedzie w piątek do Markowej

Prezydent Andrzej Duda odwiedzi w piątek Markową na Podkarpaciu i zainauguruje działalność Komitetu Obchodów Towarzyszących Beatyfikacji Rodziny Ulmów. Celem Komitetu będzie m.in. utrwalanie pamięci o Polakach ratujących Żydów podczas II wojny światowej – przekazała Grażyna Ignaczak–Bandych, Szef KPRP.

Minister przypomniała, że w piątek, 24 marca, obchodzony będzie Narodowy Dzień Pamięci Polaków ratujących Żydów pod okupacją niemiecką uchwalony przez parlament. Jak dodała, „data tego święta nie jest przypadkowa, gdyż 24 marca 1944 roku niemieccy okupanci rozstrzelali polską rodzinę z podkarpackiej wsi Markowa – Józefa i Wiktorię Ulmów wraz z siedmiorgiem ich małych dzieci, w tym jednym nienarodzonym”.

Rodzina Ulmów została zamordowana, ponieważ ukrywała w swoim domu ośmioro Żydów, którzy także zginęli tego samego dnia – zaznaczyła Grażyna Ignaczak–Bandych.

Zgodnie z decyzją Papieża Franciszka beatyfikacja rodziny Ulmów odbędzie się 10 września 2023 roku w Markowej. Obchody towarzyszące beatyfikacji Prezydent RP objął patronatem honorowym.

– Pierwsze z wielu planowanych wydarzeń będą miały miejsce już 24 marca. Tego dnia Pan Prezydent odwiedzi Markową, zainauguruje też działalność Komitetu Obchodów Towarzyszących Beatyfikacji Rodziny Ulmów – poinformowała Szef KPRP.

Celem komitetu – jak zaznaczyła – będzie „będzie nie tylko rozpowszechnianie w Polsce i za granicą wiedzy o rodzinie Ulmów, ale także utrwalenie pamięci o Polakach ratujących Żydów podczas II wojny światowej”. 

Józef i Wiktoria Ulmowie mieszkali we wsi Markowa w przedwojennym województwie lwowskim, obecnie podkarpackim. Podczas niemieckiej okupacji, mimo zagrożenia życia dali schronienie ośmiu Żydom: Saulowi Goldmanowi i jego czterem synom (w Łańcucie nazywano ich Szallami), a ponadto dwóm córkom i wnuczce Chaima Goldmana z Markowej – Lei (Layce) Didner z córką o nieznanym imieniu i Geni (Gołdzie) Grünfeld.

Wiosną 1944 r. Ulmów zadenuncjował prawdopodobnie granatowy policjant z Łańcuta. Rankiem 24 marca 1944 r. przed ich dom przybyło pięciu niemieckich żandarmów i kilku granatowych policjantów. Dowodził nimi por. Eilert Dieken. Niemcy najpierw zamordowali Żydów, a potem Józefa i Wiktorię, która była w siódmym miesiącu ciąży. Następnie Dieken zadecydował o zabiciu dzieci – ośmioletniej Stanisławy, sześcioletniej Barbary, pięcioletniego Władysława, czteroletniego Franciszka, trzyletniego Antoniego i półtorarocznej Marii.

Około dwudziestu ukrywanych w Markowej Żydów przeżyło wojnę.

W 1995 r. Wiktorię i Józefa Ulmów uhonorowano pośmiertnie tytułem Sprawiedliwy wśród Narodów Świata. W 2010 r. Prezydent Lech Kaczyński odznaczył ich Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski.

W 2003 r. w diecezji przemyskiej rozpoczął się proces beatyfikacyjny rodziny.

Otwarcie Muzeum Polaków Ratujących Żydów im. Rodziny Ulmów w Markowej k. Łańcuta (Podkarpacie), marzec 2016. Fot. Andrzej Hrechorowicz / KPRP

KPRP